درستی سنجی اظهارات عضو شورای نگهبان درباره «تایید صلاحیت ۴۵ درصد داوطلبان مجلس خبرگان»

سیامک ره‌پیک عضو شورای نگهبان و سخنگوی هیات مرکزی نظارت بر انتخابات این شورا گفته است: «صلاحیت ۴۵ درصد از داوطلبان مجلس خبرگان تایید شد».

این عضو حقوقدان شورای نگهبان تعداد کاندیداهایی را که در پنجمین دوره انتخابات مجلس خبرگان ثبت نام کرده بودند ۸۰۱ نفر اعلام کرده و گفته است: «برای انتخابات مجلس خبرگان رهبری ۸۰۱ نفر نام نویسی كرده بودند كه البته آمار نهایی ۷۹۴ نفر بود كه تعداد كمتری نیز پرونده هایشان تكمیل نشده بود و ثبت نام‌شان عملی نشد». سیامک ره‌پیک همچنین گفته است: از آمار نهایی ۷۹۴ پرونده کاندیداها، «تعداد ۱۵۸ نفر» از ادامه رقابت و ورود به انتخابات «انصراف» دادند، ۱۱۱ نفر «غیرمجاز» بودند و ۱۵۲ نفر نیز در «آزمون كتبی شركت نكردند» كه «مجموع انصرافی غیر مجازی و غایبان آزمون به ۴۲۱ نفر رسید». سخنگوی هیات مرکزی نظارت شورای نگهبان گفته است که در نهایت «صلاحیت ۳۷۳ نفر بررسی شد كه از این تعداد صلاحیت ۲۰۷ نفر رد و صلاحیت ۱۶۶ نفر نیز تائید شد».

اما آیا آمارها و عناوین اعلام شده توسط سیامک ره‌پیک براساس قانون انتخابات مجلس خبرگان از صحت و درستی برخوردار است؟

یکم. برای درستی‎سنجی اظهارات سیامک ره‌پیک، نخست قانون انتخابات مجلس خبرگان و آئین نامه اجرایی آن را مرور می‌کنیم: در ماده ۳ فصل دوم قانون انتخابات مجلس خبرگان «شرایط انتخاب شوندگان» شامل این موارد است: «اشتهار به دیانت و وثوق و شایستگی اخلاقی، اجتهاد در حدی كه قدرت استنباط بعض مسائل فقهی را داشته باشد و بتواند ولی فقیه واجد شرایط رهبری  را تشخیص دهد، بینش سیاسی و اجتماعی و آشنایی با مسائل روز، معتقد بودن به نظام جمهوری اسلامی ایران، نداشتن سوابق سوء سیاسی و اجتماعی» و تاکید شده است که «مرجع تشخیص دارا بودن شرایط فوق، فقهای شورای نگهبان قانون اساسی می‌باشند».

اما در هیچ یک از این دو، نه در قانون انتخابات مجلس خبرگان و نه در آئین نامه اجرایی آن از عناوینی چون «داوطلب غیرمجاز» و «شرکت نکردن در آزمون کتبی» یا همان «غایبان آزمون اجتهاد» برای بیان وضعیت کاندیداهای انتخابات مجلس خبرگان وجود ندارد و این درحالی است که سیامک ره‌پیک اعلام کرده است که ۱۱۱ کاندیدا تحت عنوان «غیرمجاز» و ۱۵۲ کاندیدا تحت عنوان «شرکت نکردن در آزمون کتبی» و در مجموع ۲۶۳ کاندیدا» تحت این دو عنوان از چرخه بررسی صلاحیت ها حذف شده اند.

در قانون انتخابات مجلس خبرگان فقط از چهار عنوان برای تعیین وضعیت داوطلبان نمایندگی مجلس خبرگان استفاده شده است: «انصراف»، «احراز صلاحیت»، «ردصلاحیت» یا داوطلبانی كه «صلاحیت آنان مورد تایید قرار نگرفته است».

علاوه براین، سیامک ره‌پیک سخنگوی هیات مرکزی نظارت شورای نگهبان گفته است:«صلاحیت ۳۷۳ نفر بررسی شد كه از این تعداد صلاحیت ۲۰۷ نفر رد و صلاحیت ۱۶۶ نفر نیز تائید شد»، اما نجات‌الله ابراهیمیان عضو سخنگوی شورای نگهبان ۱۹ دی ماه اعلام کرده بود که براساس قانون انتخابات مجلس خبرگان «پرونده همه داوطلبان باید تک به تک در جلسات فقهای شورای نگهبان مطرح و بررسی شود». در قانون انتخابات مجلس خبرگان و آئین نامه اجرایی آن هم تاکید شده است که «فقهای شورای نگهبان» باید مدارک تمام کاندیداهایی را که ثبت نام کرده‌اند مورد بررسی قرار داده و نظر خود را تحت عنوان «احراز صلاحیت» یا «ردصلاحیت» داوطلبان به وزارت کشور اعلام کنند.

[بیشتر بخوانید:‌ رد صلاحیت ≠ عدم احراز صلاحیت]

دوم. حالا می‌توانیم به آمارهای سیامک ره‌پیک بازگردیم که اعلام کرده است که «صلاحیت ۴۵ درصد از داوطلبان مجلس خبرگان» تائید شده است. بررسی اظهارات سیامک ره‌پیک، نشان می‌دهد که وی این عدد را به این ترتیب به دست آورده و اعلام کرده است:

الف. از ۸۰۱ پرونده فقط ۷۹۴ «پرونده کامل» بود= حذف ۷ کاندیدا

ب. از ۷۹۴ پرونده کامل، ۱۵۸ کاندیدا «انصراف» دادند=۶۳۶ کاندیدا باقی ماندند

پ. از ۶۳۶ کاندیدا نیز ۱۱۱ کاندیدا تحت عنوان «غیرمجاز» حذف شدند = ۵۲۵ کاندیدا باقی ماندند

ت. از ۵۲۵ کاندیدا نیز ۱۵۲ کاندیدا تحت عنوان «شرکت نکردن در آزمون» حذف شدند= ۳۷۳ کاندیدا باقی ماندند

ث. از ۳۷۳ کاندیدا نیز در «بررسی» شورای نگهبان، ۲۰۷ کاندیدا «ردصلاحیت» شدند= ۱۶۶ کاندیدا «تائید صلاحیت» شدند

به این ترتیب معلوم است که سیامک ره‌پیک عدد مورد ادعای خود درباره «تائید صلاحیت ۴۵ درصد» کاندیداهای انتخابات مجلس خبرگان را تنها از ضرب و تقسیم مرحله آخر (ث) به دست آورده است و «درصد» اعلام شده توسط وی هم فقط نسبت ۱۶۶ کاندیدای تائید صلاحیت شده به ۳۷۳ کاندیدایی است که به گفته ره‌پیک پرونده آنها مورد رسیدگی قرار گرفته است. البته همین نسبت هم ۴۴/۵ درصد است و سیامک ره‌پیک آن را «۴۵ درصد» اعلام کرده است.

اما بر اساس قانون انتخابات مجلس خبرگان و حتی درصورتی که مبنای بررسی آماری را همان ۷۹۴ کاندیدای مورد نظر سیامک ره‌پیک قرار دهیم، این ارقام چنین خواهد بود:

الف- از ۸۰۱ پرونده ثبت نامی، پرونده ۷۹۴ کاندیدا قابل «بررسی» بود =  حذف ۷ کاندیدا

ب. از تعداد ۷۹۴ کاندیدا، ۱۵۸ کاندیدا «انصراف» دادند= ۶۳۶ کاندیدا باقی ماندند

پ. از ۶۳۶ کاندیدای باقی مانده، فقهای شورای نگهبان فقط ۱۶۶ کاندیدا را «احراز صلاحیت» کردند = ۴۷۰ کاندیدا «ردصلاحیت» شدند

بنابر عناوین ذکر شده در قانون انتخابات مجلس خبرگان از میان ۷۹۴ کاندیدا فقط ۱۶۶ کاندیدا» معادل ۲۰/۹ درصد(نزدیک به ۲۱ درصد) کاندیداهای پنجمین دوره انتخابات مجلس خبرگان «احراز صلاحیت» شده اند. حتی درصورتی که تعداد کل کاندیداها را پس از کسر «انصراف»ها مبنا قرار دهیم از ۶۳۶ کاندیدا، شورای نگهبان فقط ۱۶۶ کاندیدا یعنی معادل ۲۶/۱ درصد کاندیداها را «احراز صلاحیت» کرده است و ۴۷۰ کاندیدا معادل  ۷۳/۹ درصد کاندیداها را «ردصلاحیت» کرده است.

به این ترتیب، اظهارات سیامک ره‌پیک عضو شورای نگهبان و سخنگوی هیات مرکزی نظارت بر انتخابات درباره «تائید صلاحیت ۴۵ درصد داوطلبان» در انتخابان مجلس خبرگان، مُهر «نادرست» می‌گیرد.