هفت ویژگی کاندیداتوری سیدحسن خمینی
با وجود آن که زمزمههای کاندیداتوری سیدحسن خمینی، برای نمایندگی مجلس خبرگان مدتها بود که شنیده میشد، ولی با اعلام رسمی آن از سوی برادرش، موج جدیدی از واکنشهای سیاسی و رسانهای به وجود آمد. انتخابات مجلس خبرگان در مقایسه با دیگر انتخابات نهادهای جمهوری اسلامی، به خاطر ماهیت محدود رقابتی آن، کمترین میزان و نرخ مشارکت مردمی را دارد. پیشبینیهای سیاسی امکان انتخاب رهبر آینده از سوی این مجلس را گمانهزنی میکند. از سوی دیگر چالشهای درون ساختار نظام، افزایش یافته است. از همین رو اخبار انتخابات مجلس خبرگان و کاندیداهای آن برخلاف دورههای پیشین، بازتاب خبری وسیعی پیدا کرده است.
علاوه بر این چشمانداز، حضور سیدحسن خمینی ویژگیهای خاصی استرا به دنبال آورده که در این نوشتار به آن میپردازیم:
یک سیدحسن خمینی در روند انقلاب حضور فعال نداشته و خردسال بوده است. بنابراین، در صورت راهیابی به مجلس خبرگان، با ۴۳ سال سن، جزو نخستین نمایندگان نسلِ پس از انقلاب به شمار خواهد رفت. از این رو میتواند تصویری جوانتر و امروزیتر به رایدهندگان جوان و طبقه متوسط ارایه دهد که میتواند مورد استقبال آنان واقع شود.
دو نوه آیتالله خمینی موقعیت حوزوی نسبتا شایستهای دارد و به تدریس درس خارج حوزه مشغول است و کلاسهایش نیز مورد استقبال طلاب واقع شده است.
سه در صورت راهیابی، او اسم و رسم آیتالله خمینی را به مجلس خبرگان منتقل میکند و به طور رسمی وارد بازی سیاست خواهد شد. این امر از آن جهت اهمیت دارد که برخی از نیروهای سیاسی، روی او به عنوان رهبر آینده نظام، حساب ویژهای باز کردهاند.
چهار با آنکه او سعی کرده است از لحاظ سیاسی با جناح خاصی، پیوندی مستقیم نداشته باشد، اما نوع پیوندهای خانوادگی و قرابتهای اجتماعی وی با اکبر هاشمی رفسنجانی، سیدمحمد خاتمی و آیتالله بجنوردی و نیز مواضع فکری و اجتماعی وی، سبب شده که وزن سیاسیاش به سوی جناح اصلاحطلب متمایل باشد. به همین علت با توجه به شرایط سیاسی کنونی و کاندیداتوری وی از تهران، امکان پیروزیش از پایتخت، با آرا نسبتا بالا وجود دارد. این موضوع تا اندازهای باعث نگرانی جناحهای محافظهکار و تندرو شده است.
پنج بر خلاف برخی کاندیداها رد صلاحیت سیدحسن خمینی، میتوان به زیر سوال بردن میراث آیتالله خمینی تعبیر شود و این چیزی نیست که در این شرایط، جمهوری اسلامی بخواهد برایش هزینه پرداخت کند. تنها احتمال ضعیفی میرود که از او بخواهند در آزمون تایید اجتهاد، در شورای نگهبان شرکت کند و با توجه به ضعیف بودن احتمال شرکتش در چنین امتحانی، او به خاطر «عدم صلاحیت علمی» رد صلاحیت شود.
شش سیدحسن خمینی میتواند نقش تعیینکنندهای را در ایجاد یک فراکسیون قدرتمند اقلیت در مجلس خبرگان بر عهده بگیرد تا این بلوک در صورت نیاز به انتخاب رهبری، تاثیرگذار باشد.
هفت در صورت انتخاب شدن با رای بالای مردم تهران، حیات سیاسی خمینی میتواند در سطح دیگری قرار بگیرد و مرکز ثقل و حلقه اتصال جناحهایی شود که چندان نمیتوانند با هم کار کنند. وی رابطه نزدیکی با فرماندهان قدیمی و جنگ سپاه پاسداران دارد. شهرداری تهران و جناح پشت آن که عمدتا از فرماندهان جنگ هستند سالهاست حمایت فعال و همه جانبهای از موسسات و نهادهای وابسته به بیت آیتالله خمینی به عمل میآورد. او در عین حال روابط نزدیک و صمیمانهای با روحانیون سنتی و جناحهای اصولگرای معتدل دارد.
مجموعه این ویژگیها، جناح محافظهکار رادیکال را مصمم به مقابله با حضور او در انتخابات کرده است. از همینرو بعد از سکوت اولیه، حملات تبلیغاتی علیه او شدت گرفته و احتمالا با نزدیک شدن به انتخابات افزایش خواهد یافت.