۱۳۹۴/۰۹/۲۴

شطرنج انتخابات

شقثب

با نزدیک شدن به انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان، بار دیگر تب انتخابات، جریان‌های سیاسی را در برگرفته است. این انتخابات برای آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از همین‌ رو تمام نیروهای خود را برای نام‌نویسی در انتخابات پیش‌روی فراخوانده‌اند.

نشریه فرانسوی فیگارو ماه‌ها پیش، از سرطان پیشرفته رهبر ایران خبر داد. همین موضوع، اهمیت انتخابات آینده را برای جریان‌های سیاسی حاکم در ایران دو چندان کرده است. در صورتی که هر کدام از این جریان‌های حاکم بتواند کرسی‌های بیشتری در مجلس‌های شورای اسلامی و خبرگان کسب کنند، می‌تواند نقش تاثیر‌گذاری را در آینده ایفا کند.

پرده اول: اصلاح‌طلبان

از ماه‌ها قبل، طیف نزدیک به رهبر ایران در مجلس خبرگان، بارها هشدار داد که گروهی به دنبال ورود به این مجلس هستند و می‌خواهند نبض آن را در دست بگیرند. این کنایه‌ها تلویحا هاشمی رفسنجانی، ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام و اصلاح‌طلبان را نشانه گرفته بود.

یکی از اعضای مجلی خبرگان، احمد خاتمی، با بیان این که عده‌ای می‌خواهند ترکیب فعلی خبرگان را بر هم بزنند، گفت: «در برخی محافل گفته‌اند ما نمی‌توانیم اکثریت خبرگان را به دست بیاوریم ولی اگر اقلیتی قوی را هم شکل دهیم، موفقیت است».

همچنین در روزهای گذشته، رسانه‌های نزدیک به اصولگرایان بارها مطلبی تحت عنوان “آیا هاشمی برای مجلس خبرگان تایید صلاحیت خواهد شد؟” منتشر کرده و مستقیما او را هدف قرار داده‌اند.

ورود خانواده آیت‌الله خمینی به انتخابات پیش‌رو و قرار گرفتن آن‌ها در فهرست اصلاح‌طلبان، نشان از ورود حداکثری نیروهای جریان‌ اصلاحات دارد. مرتضی اشراقی نوه آیت‌الله خمینی، جهت حضور در انتخابات مجلس شورا اعلام کاندیداتوری کرده است. از سویی دیگر سیدحسن خمینی نیر آمادگی خود را برای حضور در انتخابات خبرگان اعلام کرد. خبری که با استقبال چشم‌گیری در شبکه‌های اجتماعی روبه‌رو شد. در صورتی که شورای نگهبان بخواهد هم‌چون انتخابات پیشین ریاست چمهوری، هاشمی‌رفسنجانی را به علت کهولت سن احراز صلاحیت نکند، حسن خمینی می‌تواند به عنوان گزینه‌ای هم‌تراز با او در مجلس خبرگان باشد و در شرایط خاص، نقشی مهم را ایفا کند.

اصلاح‌طلبان با محوریت محمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات وارد انتخابات شده‌اند و محمدرضا عارف را سرلیست خود اعلام کرده‌اند. جبهه اصلاحات از تمامی نیروهای وابسته به خود در کل کشور که صلاحیت نام‌نویسی در انتخابات را دارند، تحت عنوان‌های مختلف دعوت کرده تا در صورت رد صلاحیت نیروهای اصلی به دست شورای نگهبان، به عنوان نیروهای جایگزینی که پایگاه اجتماعی قابل توجهی نزد افکار عمومی دارند، برای رای‌آوری وارد رقابت شوند.

پرده دوم: اصول‌گرایان

علی لاریجانی در ابتدا قصد تشکیل حزب رهروان ولایت را برای حضور در انتخابات مجلس داشت. هذ چند تا کنون چنین حزبی شکل نگرفته است. با توجه به اینکه اکثریت نیروهای مجلس، هم‌فکر و هم‌سو با او هستند، احتمال شکل‌گیری این حزب یا گروه، پیرامون چنین نامی، در روزهای منتهی به انتخابات وجود دارد.

از سوی دیگر “ائتلاف اکثریت اصولگرایان” با محوریت محمدرضا باهنر نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی تشکیل شده است. باید دید این ائتلاف زیر چتر شورای هماهنگی اصولگرایان قرار خواهد گرفت یا به صورت جداگانه لیستی را ارائه می‌دهد.

گروه دیگری از اصولگرایان با عنوان “جبهه یکتا” در انتخابات مجلس حضور خواهند داشت که اعضا آن از وزرای سابق کابینه احمدی‌نژاد هستند. جبهه یکتا در حالی وارد کارزار انتخاباتی شده است که احمدی‌نژاد با صدور اطلاعیه‌ای گفت: «هیچ‌گونه برنامه انتخاباتی برای دولت و مجلس ندارم». هر چند میزان صحت و سقم ادعای او مشخص نیست و احتمال اینکه “جبهه یکتا” با محوریت او در سایه تشکیل شده باشد، دور از ذهن نیست.

در حال حاضر شورای هماهنگی انتخاباتی اصولگرایان به دنبال اتحاد حداکثری آنهاست. این ائتلاف پیرامون محور روحانیونی چون مصباح یزدی، موحدی و یزدی تشکیل شده و فصل‌الخطاب آن را روحانیون قرار داده‌اند.

سیدکمال‌الدین سجادی، سخنگوی جبهه پیروان خط امام و رهبری گفته است: «در بحث‌هایی که بادامچیان و حبیبی با جبهه پایداری داشتند، ظاهرا اعضای این جبهه پذیرفته‌اند در ساختار کلی که برای اصولگرایان تشکیل می‌شود تعامل داشته باشند». او افزود: «اگر غیر از این باشد، اطلاع دقیقی ندارم. موضوع مطرح بین ما این نیست که گرایش به احمدی‌نژاد دارند، ظاهرا فعلا از تیم او فاصله دارند؛ در برخی چیزها این جبهه تنازل داشته و در برخی موارد کوتاه آمده‌اند».

اینکه جبهه پایداری به عنوان یکی از اصلی‌ترین گروه‌های حامی احمدی‌نژاد حاضر شده است به خاطر حفظ کرسی‌هایش در مجلس شورای اسلامی مدعی فاصله گیری و عدم ارتباط با تیم احمدی‌نژاد شود بیانگر ضعیف شدن این جریان است. حال با فاصله گرفتن جبهه پایداری از احمدی نژاد و امکان حضور آن‌ها در لیست اصولگرایان باید دید جبهه یکتا هم جایی در لیست اصولگرایان خواهد داشت یا به صورت مستقل عمل خواهد کرد.

اصول‌گرایان  بار دیگر مانند انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ از اتحاد و ائتلاف سخن می‌گویند، اما این که چنین ائتلافی تا چه حد موافق خواهد بود نامشخص است. تا کنون گروه‌های مختلفی از اصول‌گرایان اعلام موجودیت کرده‌اند و در حال فعالیتند، اما احتمال اینکه بتوانند همگی زیر عنوان شورای متحد اصولگرایان در انتخابات حضور پیدا کنند بسیار ضعیف است.

این صف‌آرایی نشان از اهمیت انتخابات پیش‌رو دارد. حال باید نظاره‌گر این رقابت باشیم تا ببینیم کدام جناح سیاسی می‌تواند کرسی‌‌های بیشتری از مجلس شورای اسلامی و خبرگان را در اختیار گیرد.