سید محمد غرضی: کاندیدای غریب انتخابات‌های ایران
نگاهی به بازگشت غرضی به صحنه‌ی رقابت‌های انتخاباتی مجلس و مجلس خبرگان
با نزدیک شدن به انتخابات ۹۴ مجلس و مجلس خبرگان سید محمد غرضی بار دیگر این روزها خود را به صدر حاشیه‌ی اخبار نزدیک می‌کند.
در این نوشته، ضمن دادن یک مقدمه‌ی تاریخی از او، چند نمونه از اظهارنظرهای قدیمی او را در کنار مصاحبه‌های جدیدش بازخوانی کرده‌ایم و به بعضی از توئیت‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی در واکنش فرستاده شده، پرداخته‌ایم.
محمد غرضی بیشتر از همه با حمله‌های دنباله‌دار مجله‌ی طنز «گل آقا» به او و چند نفر دیگر هم مورد نقد واقع شد، و هم بر سر زبان‌ها افتاد. او پیش از انقلاب در جوانی توسط وزارت نیرو برای ادامه تحصیل در رشته‌ی انتقال و توزیع نیروی برق به فرانسه اعزام شد و با حضور پررنگ در مبارزات انقلابی، زندگی سیاسی خود را شروع کرد تا جایی که جزو کسانی بود که همراه آیت الله خمینی از پاریس به ایران بازگشت.
او در مورد حضورش در پاریس در مصاحبه‌ای گفت:«من در بیت حضرت امام (ره) کسی بودم که مسئولیت‌های متفاوتی را به عهده می‌گرفتم در اکثر موارد در خدمت حضرت امام برای ترجمه فرانسه بودم…[بر خلاف مترجمان دیگر مثل] آقایان قطب‌زاده و یزدی که مقیم بیت امام نبودند. آنها می‌آمدند و می‌رفتند و بعد از مدتی آقای یزدی هم در هتلی که در کنار نوفل لوشاتو مستقر شدند. من در نوفل لوشاتو، هم نگهبان بودم، هم مترجم، هم تخم‌مرغ درست می‌کردم و هم آبگوشت و کلاً بیست و چهار ساعته آنجا بودم.»
در سال ۱۳۶۰ وزارت نفت و از سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۷۶ وزارت پست و تلگراف به او رسید. اوج انتقادات به او برمی‌گردد به دوره‌ی دوم ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی و زمانی که نشریه‌ی «صبح» از فساد مالی در وزارت‌خانه‌ي او افشاگری کرد و او از آن نشریه به دادگاه شکایت کرد. در انتها هیئت منصفه‌ی دادگاه اتهامات روزنامه‌ي صبح را محکمه‌پسند اعلام کرد، ولی به خاطر کشیدن کاریکاتور غرضی، نشریه را به جریمه مالی محکوم کرد و اتهامات غرضی بیشتر پی‌گیری نشد.
از سال ۱۳۷۶ که محمد غرضی مسند وزارت را به دولت جدید واگذار کرد، تا مدتی از مقابل چشم‌ها رفت تا در سال ۱۳۹۲ که به صورتی غیرمنتظره از فیلتر شورای نگهبان عبور کرد و به عنوان یکی از ۸ کاندیدای ریاست‌جمهوری به عرصه‌ی عموی سیاست بازگشت. اما پس از ۱۶ سال دوری، این بار او نه به جدیت کشمکش‌های دادگاه صبح، بلکه در قالب جوک‌ها و لطیفه‌های پیامکی و در دادگاه افکار عمومی مورد قضاوت قرار گرفت.
بررسی این شوخی‌ها به خاطر حجم زیاد آنها در آن انتخابات از عهده‌ی این نوشته خارج است، اما خود مهندس غرضی در مصاحبه‌ای به چند لطیفه‌ای که در انتخابات ریاست جمهوری برایش ساختند، اشاره می‌کند: «این‌که مثلا آقای روحانی، غرضی را با همه رأی‌دهندگانشان دعوت کرده خانه‌شان! یعنی این‌که غرضی رأی کم دارد. حرف دیگر که موجب تعجبم شد و خیلی قشنگ بود، این‌که ما در آن مناظره وقتی که معدن را نشان داد، من گفتم که پیداست این معدن متروکه است، ساختمانش خالی است، هیچ تشکیلاتی نیست و کسی هم که سرمایه‌گذاری کرده فراری شده و تورم هم به او فشار آورده و الان در زندان است! یکی می‌گفت این جوک است، اما واقعاً یک واقعیت است و واقعاً صاحب یک معدنی به خاطر تورم ورشکست شده و الآن زندان است! یا جوک‌هایی دیگری را که برای ما ساختند این بود که از غرضی می‌پرسند حجاب را چگونه حل می‌کنی؟ گفته با حل تورم! پزشکی را چگونه حل می‌کنید گفته با حل تورم!»
ثبت نام غرضی در آذر ۱۳۹۴ در هر دو انتخابات مجلس و انتخابات خبرگان برای چندمین بار موجی از واکنشها در شبکه‌های اجتماعی مثل توییتر برانگیخت.
اینجا به آخرین ویدئوهای منتشر شده در فضای مجازی با حضور غرضی می پردازیم که سروصدای زیادی به پا کرده:
۱. لینک اعلام آمادگی محمد غرضی در مورد علت شرکت در انتخابات مجلس خبرگان.
در این مصاحبه سید محمد غرضی می‌گوید: « وقتی از مسئولین انتخابات پرسیدم گفتند که کسی که در انتخابات مجلس خبرگان شرکت کردند لزوماْ نباید روحانی باشد، من هم چون بیشتر از ۶۰ سال است که به فقه شیعه عمل کردم، گفتم فرصتی است که پیدا شده و برای امتحان مجلس خبرگان شرکت خواهد کرد و اگر قبول شدم در انتخابات حضور خواهم داشت.»
۲. لینک مصاحبه با غرضی در مورد تلفن‌های هوشمند و استفاده مهندس غرضی از آنها.
مهندس غرضی در پاسخ به سوالی در مورد استفاده از تلفن همراه می گوید:« من همه‌ی تلفن‌ها را جواب می‌دهم. اگر هم موفق نشوم [همان لحظه] جواب بدهم، شرعاْ من معتقدم اگر کسی به شما زنگ زد و شما جواب ندادید، متخلف شرعی هستید!» وقتی سوال‌کننده بیشتر توضیح می‌دهد که منظورش استفاده از اینترنت تلفن همراه است، وزیر سابق پست و تلگراف (یا همان وزارت ارتباطات و فنآوری اطلاعات امروز) در پاسخ می‌گوید:« کار اقتصادی نمی‌کنم ولی سعی می‌کنم تناقضاتی که در شبکه‌های مختلف اجتماعی یافت می‌شود را دنبال کنم تا ببینم به کدام لانه‌ی سیاسی داخلی یا خارجی مربوط هستند.» سوال‌کننده باز از وزیر سابق از برنامه‌های قابل نصب بر روی تلفن همراه می‌پرسد که مثلن دیدن فیلم را ممکن می‌کند و او می‌گوید که «تا به حال با موبایل فیلم ندیدم! چون فرصت و توانایی امکان استفاده از این شبکه‌های وسیع را ندارم! »
۳. لینک مصاحبه با برنامه‌ی اینترنتی دید در شب به تهیه‌کنندگی و اجرای رضا رشیدپور.
بخش پایانی مصاحبه‌ی طولانی اش، غرضی در مورد رقبای انتخاباتی‌اش می‌گوید: « محسن رضایی عزیزی که نظامی نبود، نظامی‌گری هم یاد نگرفت. سعید جلیلی عزیزی که بدون توانایی سیاسی وارد عرصه‌ی سیاسی شده. محمدرضا عارف عزیزی که سعی می‌کند سیاست‌مدار بشود. محمدباقر قالیباف عزیزی که سعی می‌کند خدمت‌گزار باشد و توصیه‌ام بهش این هست که از جیب مردم هزینه نکند. اکبر ولایتی: دوست عزیزی که از اول در خدمت آقا بوده و سید حسن روحانی: سعی بر سیاست‌مدار بودن می‌نماید.»
او همچنین در مورد اکبر هاشمی رفسنجانی، محمود احمدی‌نژاد، جواد ظریف و شجریان به ترتیب گفت: «کسی که کشور را مال خودش می‌داند، عزیزی که در جوانی به قدرت سیاسی رسید و نتوانست آن را نگه دارد، ظریف محصول وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران، مقبول و کارآمد، و شجریان عزیزی که بدون عقبه‌ی اجتماعی فکر اجتماعی می کند!»
بر طبق آماری که از رصد توئیت‌های بین ۲۴ آذر تا ۱ بهمن ۱۳۹۴ به دست آوردیم، سید محمد غرضی نزدیک به ۱۳۵۷ توئیت را ظرف این یک ماه و چند روز به خود اختصاص داده که با کمک حضور پررنگ رسانه‌ای خود، به‌خوبی توانسته این توجه را ادامه‌دار کند.
سید محمد غرضی در مصاحبه ای گفته بود که «من نیازی به این‌ها[جریانات سیاسی و حزب] ندارم. قدرت من از مردم می آید. باید با رأی مردم زندگی کنیم نه با قدرت.» درست است که او در هیچ انتخاباتی در چند سال اخیر موفق نبوده و احتمالاً در آینده هم نخواهد بود، اما به صورت همه‌گیری مورد توجه عامه‌ی مردم بوده و حس طنز و گاهی حس هجو از شخصیت اش را در آنها برانگیخته! اگر از واکنش‌های لحظه‌ای به گفته‌های خنده‌دار او بگذریم، پیام سیاسی محمد غرضی و باور او این است که او تمام آنچه که احزاب و جریان‌های سیاسی ندارند در خود می‌بیند. او (ایده‌های) خود را حلقه‌ی مفقوده‌ی نظامی می‌بیند که سال‌به‌سال و انتخابات به انتخابات محبوبیت‌اش کم شده است. شاید به این دلیل که او اکثراْ تلاش کرده چنین افکار عجیب و متفاوت و اهدافی جاه‌طلبانه نسبت به بقیه‌ی سیاست‌مداران دیگر داشته باشد و یا شاید به این دلیل که عموماْ تنها و مستقل وارد عرصه‌ی سیاست شده، جزو معدود کسانی است که در فضای سیاسی ایران، به راحتی می‌شود او را آماج انتقادها قرار داد. به هر دلیل او جنبه‌ي سرگرم‌کننده‌ی سیاست این سال‌ها در ایران است؛ جالب اینجاست که با استناد به مصاحبه های اخیرش به نظر می‌آید خودش نیز به این موضوع واقف است و به این نقش در مصاحبه‌ی اخیر با برنامه‌ی دید در شب هم اذعان می‌کند، تا شاید بار دیگر با جاه‌طلبی خود از این توجه رسانه‌ای برای انتخاباتی دیگر استفاده کند تا شاید « با رأی مردم زندگی کند نه با قدرت».